Monitoring en veldwerk

Om te kunnen begrijpen hoe ecologische processen verlopen en hoe menselijk handelen daarop invloed uitoefent is het nodig naar buiten te gaan. Willekeurig waarnemen heeft echter zelden waarde. Er bestaan allerlei protocollen om te inventariseren op basis van steekproeven en om ontwikkelingen te volgen op basis van het meten of waarnemen van indicatoren.
Roelf Pot heeft ruime ervaring met het inventariseren van begroeiingen van water- en planten. Wat daarbij steeds weer opvalt is dat het doen van dit veldwerk ook erg leerzaam is; het leidt tot groter begrip van wat er gaande is en maakt het oordelen daarover beter.

Ringonderzoek macrofyten

In 2012 is op initiatief van de werkgroep macrofyten een vergelijkend onderzoek gedaan naar de uitvoering van het opnamen van de water en oever-vegetatie door leden van die werkgroep. De deelnemers namen de vegetatie in een drietal objecten (petgat, sloot, vijver) onafhankelijk van elkaar op, waarna de resultaten met elkaar werden vergeleken. De punten waarop werd vergeleken waren: het begrenzen van de proefvlakken, het herkennen van de soorten, en het schatten van de abundantie van de soorten zowel als het totaal. Ook werd de consequentie van de verschillen onderzocht door de beoordeling met de KRW-maatlatten op basis van deze opnamen te vergelijken. Het bleek dat er nogal wat verschillen optraden, vooral in begrenzing van de (deel-) proefvlakken en de naamgeving van soorten. Een deel van de verschillen blijkt echter niet zo relevant te zijn als ze lijken en de consequenties voor de beoordeling zijn meestal beperkt. Het onderzoek is geanonimiseerd en alleen de deelnemers weten hun deelnemernummer. Het doel van de vergelijking is om te leren waar specifieke lacunes in de kennis en vaardigheden bestaan om zo richting te geven aan verbetering door de deelnemers zelf.
download rapport

Ontwikkeling van waterplanten in de plas Loenderveen Oost

De Loenderveensche Plas Oost is een laagveenplas van 230 ha nabij Loenderveen die in beheer is bij Waternet (Waterleidingbedrijf van Amsterdam). Tot 1984 werden in de plas waterplanten aangetroffen, maar daarna door te sterke eutrofiering niet meer. De eutrofiering was in 2004 zo ver teruggedrongen dat de plas weer in de heldere, waterplantenrijke toestand zou moeten kunnen komen en is toen afgevist om dat te bewerkstelligen.
Roelf Pot heeft sindsdien ieder jaar de ontwikkeling van de waterplanten gevolgd. De begroeiing is steeds helemaal in kaart gebracht en de eerste jaren zijn ook biomassa-metingen gedaan in de loop van het seizoen. De ontwikkelingen waren spectaculair en van jaar tot jaar sterk verschillend en verrassend. Steeds kon uiteindelijk wel verklaard worden waardoor de de ontwikkelingen werden gestuurd. De plas is intussen volledig begroeid met waterplanten, meest kranswieren, waterpest en fonteinkruiden, waaronder twee zeer zeldzame soorten.
 
In opdracht van: Waternet

Handboek Hydrobiologie

Het handboek hydrobiologie is de standaard voor het bemonsteren en het analyseren van waterorganismen. Het geeft per biologische groep een eenduidige beschrijving van hydrobiologische onderzoeksmethoden in samenhang met voor Nederland relevante beoordelingssystemen. Het ontwikkelen van deze standaard komt voort uit de invoering van de beoordelingsmethoden voor de Kaderrichtlijn Water en bewerkstelligen dat alle waterbeheerders bij de zelfde waterkwaliteit ook tot dezelfde beoordeling komen. Het Handboek Hydrobiologie is tot stand gekomen op initiatief van STOWA, samen met de Werkgroep Ecologisch Waterbeheer, Rijkswaterstaat Waterdienst en NEN en na vijf jaar voorbereiding verschenen in 2010. Het hoofdstuk over vegetatie werd in samenwerking met Hugo Coops (Scirpus Ecologisch Advies) opgesteld.
Het handboek is te bestellen of downloaden van de STOWA-website.
 
In opdracht van: Stichting Toegepast Wateronderzoek (STOWA)
 
Samen met: Scirpus Ecologisch Advies

Monitoring waterplanten in de grote rivieren

Rijkswaterstaat laat jaarlijks in het kader van het programma MWTL een groot aantal vegetatieopnamen maken op vaste locaties en volgens een vast protocol in al haar wateren.
In 2010 heeft Roelf Pot heeft als onderaannemer van BTL een groot deel van de monitoring uitgevoerd in de grote rivieren die vallen onder het beheersgebied van de directie Oost-Nederland. Het betreft de Maas, de Rijn en de Waal tot aan de provinciegrens Gelderland / Zuid-Holland en de IJssel en de benedenloop van de Overijsselse Vecht. Het werk is in samenwerking met Hugo Coops (Scirpus Ecologisch Adviesbureau) uitgevoerd.
 
In opdracht van: Rijkswaterstaat Directie Oost
 
Hoofdaannemer: BTL
 
Samen met: Scirpus Ecologisch Advies

Inventarisatie en beoordeling van oevers in Reeuwijkse plassen

Voor Hoogheemraadschap van Rijnland zijn de water- en oevervegetatie van de Reeuwijkse plassen inventariseerd, beoordeeld volgens de Kaderrichtlijn Water en zijn voorstellen voor verbetering geformuleerd. Roelf Pot was onderaannemer van Arcadis in dit project en verantwoordelijk voor de inventarisatie en trad verder als adviseur op bij de beoordeling van de resultaten en het opstellen van de verbeteringsvoorstellen.
 
In opdracht van: Hoogheemraadschap van Rijnland
 
Hoofdaannemer: Arcadis